ÖNEMLİ MUHASEBE POLİTİKALARININ ÖZETİ
Nakit ve Nakit Benzerleri
Hazır değerler, kasa ve bankalardaki nakit parayı ve vadeleri bilanço tarihinden önce olan çekleri içermektedir. Nakit benzeri değerler kolayca nakde dönüştürülebilir ve değer kaybetme riski bulunmayan kısa vadeli yüksek likiditeye sahip olan, vadeleri 3 ay veya daha kısa süreli olan yatırımlardır.
Finansal varlıkların sınıflandırma ve ölçümü
Grup, finansal varlıklarını itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen, gerçeğe uygun değeri kâr veya zarara yansıtılan ve gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelir tablosuna yansıtılan finansal varlıklar olarak üç sınıfta muhasebeleştirmektedir. Sınıflandırma, finansal varlıklardan faydalanma amaçlarına göre belirlenen iş modeli ve beklenen nakit akışları esas alınarak yapılmaktadır. Yönetim, finansal varlıklarının sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte yapar.
a) İtfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen finansal varlıklar; Yönetimin sözleşmeye dayalı nakit akışlarını tahsil etme iş modelini benimsediği ve sözleşme şartlarının belirli tarihlerde sadece anapara ve anapara bakiyesinden kaynaklanan faiz ödemelerini içerdiği, sabit veya belirli ödemeleri olan, aktif bir piyasada işlem görmeyen ve türev araç olmayan finansal varlıkları itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen varlıklar olarak sınıflandırılır. Vadeleri bilanço tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise dönen varlıklar, 12 aydan uzun ise duran varlıklar olarak sınıflandırılırlar. İtfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen varlıklar, finansal durum tablosunda “ticari alacaklar” ve “nakit ve nakit benzerleri” kalemlerini içermektedir. Grup, konsolide finansal tablolarda yer alan itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilen ticari alacakları önemli bir finansman bileşeni içermediği için değer düşüklüğü hesaplamaları için kolaylaştırılmış uygulamayı seçerek karşılık matrisi kullanmaktadır (Not 11).
b) Gerçeğe uygun değeri diğer kapsamlı gelire yansıtılan finansal varlıklar; Finansal durum tablosunda “finansal yatırımlar” kalemlerini içermektedir. Grup, söz konusu varlıklarını gerçeğe uygun bedelinden ölçer. İlgili finansal varlıklardan kaynaklanan kazanç veya kayıplardan, değer düşüklüğü ile kur farkı gelir veya giderleri dışında kalanlar diğer kapsamlı gelire yansıtılır. Gerçeğe uygun değer farkı diğer kapsamlı gelire kaydedilen finansal varlıkların satılması durumunda diğer kapsamlı gelire sınıflandırılan değerleme farkı geçmiş yıl kârlarına sınıflandırılır.
Türev Finansal Araçlar
Şirket, nihai üretim için gerekli emtianın fiyatlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanan fiyat riskinden korunmak amacıyla emtia swap işlemleri , faiz ve kur dalgalanmalarından korunmak için çeşitli swap ve opsiyon işlemleri gerçekleştirmektedir. Türev işlemlerin bazıları riskten korunma muhasebesi kapsamında riskten korunma aracı olarak belirlenmekte ve buna uygun olarak riskten korunma muhasebesi uygulanmaktadır.
Riskten Korunma Muhasebesi
Riskten Korunma Muhasebesi kapsamında korunma işlemleri,
Muhasebeleştirilmiş bir varlık veya borcun ya da muhasebeleştirilmemiş bir kesin taahhüdün veya bu tür bir varlık, borç ya da taahhüdün belirlenebilir bir bölümünün gerçeğe uygun değerinde meydana gelen, belirli bir risk unsuru ile ilişkilendirilebilen ve kâr veya zararı etkileyebilecek nitelikteki değişikliklere karşı gerçekleştirilen bir finansal riskten korunma işlemi olan gerçeğe uygun değer riskinden korunma işlemleri
Muhasebeleştirilmiş bir varlık veya borca (örneğin, değişken oranlı borçların gelecekteki faiz ödemelerinin tamamı veya bir kısmı) ya da gerçekleşme ihtimali yüksek tahmini bir işleme ilişkin belirli bir riskle ilişkilendirilebilen ve net kâr veya zararı etkileyebilen nitelikteki nakit akışı değişikliklerinden korunmak için gerçekleştirilen bir finansal riskten korunma işlemi olan nakit akış riskinden korunma işlemleri olarak sınıflandırılır.
Grup, finansal riskten korunma işleminin başlangıcında, Grup’un finansal riskten korunma işlemine neden olan risk yönetimi hedef ve stratejisine uygun olarak finansal riskten korunma ilişkisini tayin eder ve belgelendirir. Söz konusu belgelendirme, riskten korunma aracını, riskten korunma konusu kalemi ve işlemi, korunulan riskin niteliği ve riskten korunma aracının gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişikliklerin, riskten koruma konusu kalem ve işlemin gerçeğe uygun değerinde ve nakit akışlarında meydana gelen değişiklikleri dengelemesinin etkinliğinin nasıl belirleneceğini kapsamaktadır. Söz konusu riskten korunma işlemlerinin başlangıcında gerçeğe uygun değer ve nakit akımlarındaki değişikliklerin karşılanmasında etkin olacağı beklenmekte olup raporlama dönemleri boyunca periyodik olarak riskten korunma işleminin etkinliği değerlendirilmektedir.
Gerçeğe uygun değer riski muhasebesinde, riskten korunma aracının gerçeğe uygun değerindeki değişiklik konsolide gelir tablosuna dahil edilir. Riskten korunma konusu kalem ve işlemin gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler, riskten korunma konusu kalem ve işlemin taşınan değerinin bir parçası olarak muhasebeleştirilir ve finansal gelir/gider kalemi içerisinde gelir tablosuna dahil edilir.
Nakit akış riskinden korunma muhasebesinde, riskten koruma aracına ait kazanç ve kayıpların etkin kısmı, diğer kapsamlı gelir içerisinde nakit akış riski korunma fonuna intikal ettirilir, etkin olmayan kısım ise finansal gelir/gider kalemi içerisinde gelir tablosuna dahil edilir.
Nakit akış riskinden korunma işlemlerinde, doğrudan özkaynaklarda muhasebeleştirilmiş bulunan tutarlar, finansal riskten korunma konusu tahmini işlemin kâr veya zararı etkilediği dönem veya dönemlerde (örneğin finansal gelirin veya giderin veya tahmin edilen bir satışın gerçekleşmesi halinde) kâr ya da zarara dahil edilir. Riskten korunma konusu kalemin finansal olmayan bir varlık veya borç olduğu durumlarda, daha önceden özkaynaklarda muhasebeleştirilmiş bulunan kazanç veya kayıpları iptal ederek varlık veya borcun ilk maliyetine veya defter değerine dahil edilir.
Şirket, tahmini metal kutu alımlarının maruz olduğu alüminyum fiyat riskinden korunmak adına alüminyum swap ve alüminyum swap satın alma opsiyonu sözleşmeleri gerçekleştirmiş olup nakit akış riskinden korunma muhasebesi kapsamında alüminyum swap işlemlerini riskten korunma aracı, planlanan metal kutu alımlarından dolayı gerçekleşme ihtimali yüksek tahmini nakit çıkışlarını riskten korunma konusu kalem olarak tayin etmiştir.(Not 8,39,40).
Şirket, tahmini şeker alımlarının maruz olduğu şeker fiyat riskinden korunmak adına şeker swap sözleşmeleri gerçekleştirmiş olup nakit akış riskinden korunma muhasebesi kapsamında şeker swap işlemlerini riskten korunma aracı, planlanan şeker alımlarından dolayı gerçekleşme ihtimali yüksek tahmini nakit çıkışlarını riskten korunma konusu olarak tayin etmiştir (Not 8,39,40).
Şirket, uzun vadeli kur riskinden korunmak amacıyla, yapılandırılmış çapraz kur swap sözleşmesi aracılığıyla gerçekleştirilmiş türev finansal araç ve opsiyon kullanmaktadır.
Riskten korunma muhasebesine konu edilmeyen diğer türev araçlar
Riskten korunma muhasebesine konu edilmeyen diğer türev finansal araçlar; işlem maliyetleri işlemin yapıldığı tarihte muhasebeleştirilmek üzere gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir. İlk kayıtlara alınmalarına müteakiben, türev finansal araçların gerçeğe uygun değerinde oluşan değişiklikler, konsolide gelir tablosunda finansal gelir ve gider kalemlerine intikal ettirilir
Ticari Alacaklar
Vadeleri genel olarak 15 - 65 gün arasında olan ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayda alınmakta ve beklenen kredi zararı düşülerek taşınmaktadır.
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Grup, itfa edilmiş maliyetleri üzerinden gösterilen veya gerçeğe uygun değer değişimi diğer kapsamlı gelire yansıtılarak ölçülen borçlanma araçları, kira alacakları, ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve ayrıca finansal teminat sözleşmelerine yapılan yatırımlarına dair beklenen kredi zararları için finansal tablolarında değer düşüklüğü karşılığı ayırır
Grup önemli finansman unsuru olmayan ticari alacaklar, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan varlıklar ve kira alacakları için basitleştirilmiş yaklaşımdan faydalanarak değer düşüklüğü karşılıklarını, ilgili finansal varlıkların ömürleri boyunca beklenen kredi zararına eşit tutarda hesaplar.
Beklenen kredi zararlarının ölçümü ve muhasebeleştirilmesi
Beklenen kredi zararlarının ölçümü, temerrüt ihtimali, temerrüt halinde kayıp (örneğin temerrüt varsa kaybın büyüklüğü) ve temerrüt halinde riske esas tutarın bir fonksiyonudur. Temerrüt olasılığı ve temerrüt halinde kaybın değerlendirilmesi, ileriye dönük bilgilerle düzeltilmiş geçmişe ait verilere dayanır. Finansal varlıkların temerrüt halinde riske esas tutarı, ilgili varlıkların raporlama tarihindeki brüt defter değeri üzerinden yansıtılır.
Finansal varlıkların beklenen kredi zararı, Grup’un sözleşmeye dayalı olarak vadesi geldikçe gerçekleşecek nakit akışlarının tamamı ile Grup’un tahsil etmeyi beklediği nakit akışlarının tamamı arasındaki farkın (tüm nakit açıklarının) başlangıçtaki etkin faiz oranı (ya da satın alındığında veya oluşturulduğunda kredi-değer düşüklüğü bulunan finansal varlıklar için krediye göre düzeltilmiş etkin faiz oranı) üzerinden hesaplanan bugünkü değeridir.
İlişkili Taraflar
a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda Şirket ile ilişkili sayılır: Söz konusu kişinin,
(i) Şirket üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda,
(ii) Şirket üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda,
(iii) Şirket veya Şirket’in bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda.
b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme
Şirket ile ilişkili sayılır:
(i) İşletme ve Şirket’in aynı grubun üyesi olması halinde.
(ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde.
(iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
(iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde.
(v) İşletmenin, Şirket’in ya da Şirket ile ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda plânlarının olması halinde. Şirket’in kendisinin böyle bir plânının olması halinde, sponsor olan işverenler de Şirket ile ilişkilidir.
(vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde.
(vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.
Stoklar
Stoklar, hasarlı ve yavaş hareket eden stoklara ayrılan karşılık düşüldükten sonra, maliyet veya net gerçekleşebilir değerin düşük olanı üzerinden değerlenmektedir. Net gerçekleşebilir değer, normal koşullarda oluşan piyasa fiyatından ürünün tamamlanma sürecindeki maliyeti ile ve pazarlama ve dağıtım giderlerinin çıkartılması ile oluşan değerdir. Stok maliyeti, ürünü satışa hazır hale getirmek için katlanılan tüm giderleri içermektedir ve ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi ile hesaplanmaktadır.
Maddi Duran Varlıklar
Maddi duran varlıklar, maliyet değerinden birikmiş amortisman düşüldükten ve eğer var ise değer düşüklüğü karşılığı ayrıldıktan sonraki net değerleri ile gösterilmiştir. Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmamıştır. Amortismana tabi tutulan varlıklar, maliyet tutarları üzerinden aşağıda belirtilen tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortismana tabi tutulmuştur.
Binalar ve Özel Maliyetler 5 - 49 yıl
Makine, Tesis ve Cihazlar 6 - 20 yıl
Döşeme ve Demirbaşlar 5 - 10 yıl
Taşıtlar 5 - 10 yıl
Diğer Maddi Duran Varlıklar 5 - 12 yıl
Özel maliyetlerin ekonomik ömrü sözleşmeye dayalı kiralama süresine göre belirlenir. Yapılan yatırımın ekonomik ömrü, kiralanan varlığın sözleşmeye göre belirlenmiş kalan kiralama yılına eşittir.
Bakım ve onarım giderleri herhangi bir maddi duran varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler, diğer tüm bakım ve onarım masrafları, giderler oluştukça gelir tablosu ile ilişkilendirilmektedir. Maddi duran varlık yatırımları ile ilgili tüm maliyetler ilgili varlık kullanım aşamasına gelene kadar yapılmakta olan yatırımlar hesabında takip edilir ve kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren amortisman hesaplanmaya başlanır.
Maddi duran varlıklar gelişen olaylar veya değişen koşullar doğrultusunda, defter değerleriyle satılamayabileceği ortaya çıktığında değer düşüklüğü karşılığı ayrılmak üzere gözden geçirilir. Böyle bir belirti olduğu takdirde ve varlıkların defter değeri tahmini elde edilebilir değerini aştığı takdirde aktifler ve nakit sağlayan birimler tahmini elde edilebilir değerinden gösterilir. Varlıkların elde edilebilir değeri net satış fiyatı veya kullanım değerinden büyük olanıdır.
Maddi duran varlığın kullanım değeri, gelecekte oluşacak tahmini nakit akımlarının ilgili varlığın risklerini ve geçerli piyasa koşullarını yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak günümüz değerine indirgenmesi ile tespit edilir.
İlgili varlık eğer tek başına nakit üreten bir birim değilse, bağlı bulunduğu nakit üreten birimin elde edilebilecek değeri tespit edilir. Değer düşüklüğü karşılığı gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Bir işletmenin satın alınmasından bağımsız olarak elde edilen maddi olmayan duran varlıklar maliyet bedeli üzerinden aktifleştirilmektedir. Bir işletmenin alınmasının bir parçası olarak elde edilen maddi olmayan duran varlıklar, ilgili varlığın gerçeğe uygun bedelinin güvenilir bir şekilde ölçülebildiği durumlarda aktifleştirilir. Geliştirme giderleri dışında, bir işletme içerisinde yaratılmış olan maddi olmayan duran varlıklar aktifleştirilmemektedir ve harcama yapıldığı yılın kârından düşülmektedir. Maddi olmayan duran varlıklar, şişeleme ve dağıtım sözleşmelerinden doğan haklar hariç doğrusal amortisman yöntemine göre ilgili varlığın tahmini ekonomik ömrü boyunca itfa edilmektedir. “
Gerçeğe uygun değer riski muhasebesinde, riskten korunma aracının gerçeğe uygun değerindeki değişiklik konsolide gelir tablosuna dahil edilir. Riskten korunma konusu kalem ve işlemin gerçeğe uygun değerindeki değişiklikler, riskten korunma konusu kalem ve işlemin taşınan değerinin bir parçası olarak muhasebeleştirilir ve finansal gelir/gider kalemi içerisinde gelir tablosuna dahil edilir.
Nakit akış riskinden korunma muhasebesinde, riskten koruma aracına ait kazanç ve kayıpların etkin kısmı, diğer kapsamlı gelir içerisinde nakit akış riski korunma fonuna intikal ettirilir, etkin olmayan kısım ise finansal gelir/gider kalemi içerisinde gelir tablosuna dahil edilir.
Şirket yönetimi, TCCC’nin Şirket’teki hissedarlığını, uzun soluklu yatırım planlarının oluşturulmasında ve iş süreçlerinin geliştirilmesindeki dahiliyetini ve dünyadaki diğer önemli şişeleyiciler ile olan çalışma prensiplerini göz önünde bulundurduğunda, şişeleme ve dağıtım sözleşmelerinin süreleri dolduktan sonra da herhangi bir ek maliyet olmaksızın yenileneceği görüşüne vardığından, bu sözleşmelerle ilgili herhangi bir süre kısıtlamasına gerek görülmemiştir. Bu nedenden dolayı sözleşmelerin ekonomik ömürlerinin belirsiz olması sebebiyle, oluşan söz konusu maddi olmayan duran varlıklar amortismana tabi tutulmamaktadır.
Amortismana tabi tutulmayan söz konusu maddi olmayan duran varlıkları, taşıdıkları değerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlarla ve yılda en az bir kere değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. Su kaynakları kullanım hakları 9 ve 40 yıl olan kullanım hakkı sürelerine uygun olarak doğrusal amortisman yöntemine göre itfa edilmektedir. Yukarıda bahsedilenler haricindeki diğer haklar, 2-15 yıl tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortismana tabi tutulmuştur.Amortismana tabi tutulan maddi olmayan duran varlıkların taşıdıkları değerlerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlar geçerli ise ilgili varlıklar değer düşüklüğü için gözden geçirilir.
İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye
Grup, bir işletme satın aldığında, edindiği finansal varlık ve borçların sınıflandırmalarını ve belirlemeleri birleşme tarihinde var olan sözleşme hükümleri, ekonomik koşullar ve konuya ilişkin diğer tüm koşulları esas alarak yapar. Bu saklı bir türev ürünün ana sözleşmeden ayrılması gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesini de kapsar.
Satın alma metodu, satın alma maliyetini satın alınan varlıklar, yükümlülükler ve şarta bağlı yükümlülüklerin satın alınılan gündeki rayiç değerlerine dağıtılmasını gerektirmektedir. Söz konusu satın alınan şirketlerin TFRS 3’e göre belirlenmiş varlıkları, yükümlülükleri ve şarta bağlı yükümlülükleri satın alınma günündeki rayiç değerlerinden kayıtlara yansıtılmaktadır. Satın alınan şirket, satın alma tarihinden itibaren konsolidasyona dahil edilmektedir.
İktisap edilen tanımlanabilir varlıkların, yükümlülüklerin ve koşullu yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerinin veya birleşme maliyetinin sadece geçici olarak belirlendiği durumlarda, birleşmenin gerçekleştiği dönemin sonunda birleşmenin ilk defa muhasebeleştirilmesinde geçici olarak yapılma zorunluluğu ortaya çıkarsa, Şirket söz konusu geçici değerler üzerinden birleşme işlemini muhasebeleştirmiştir. Geçici olarak belirlenmiş birleşme muhasebesinin birleşme tarihini takip eden on iki ay içerisinde tamamlanması ve düzeltme kayıtlarının birleşme tarihinden itibaren yapılması gerekmektedir.
Şerefiye, satın alınan ortaklığın satın alım tarihindeki maliyeti ile net aktiflerinin gerçeğe uygun bedelleri arasında kalan pozitif farktır. Grup, şerefiye tutarlarını itfa etmemektedir. Şerefiye tutarı, taşıdığı değerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlarda ve yılda en az bir kere değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir.
Yurtdışındaki işletmelerin satın alınmasında ortaya çıkan şerefiye ve yine bu satın alma sırasında aktif ve pasiflerin defter değerlerine yapılan gerçeğe uygun değer düzeltmeleri, yurt dışındaki işletmenin aktif ve pasifleri olarak dikkate alınır. Bu nedenle, yurt dışındaki işletmenin raporlama para birimi cinsinden ifade edilir ve bilanço kapanış kurundan çevrilir.
Finansal Enstrümanların Kayda Alınması ve Kayıttan Çıkarılması
Grup, finansal varlık veya finansal yükümlülükleri sadece ve sadece finansal enstrümanın sözleşmesine taraf olduğu takdirde bilançosuna yansıtmaktadır. Grup, finansal varlığı veya finansal varlığın bir kısmını sadece ve sadece söz konusu varlıkların konu olduğu sözleşmeden doğan hakları üzerindeki kontrolünü kaybettiği zaman kayıtlarından çıkartır. Grup, finansal yükümlülüğü sadece sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise kayıtlarından çıkartır.
Finansal yükümlülükler
İşletme, finansal yükümlülüğü ilk defa finansal tablolara alırken gerçeğe uygun değerinden ölçer. Gerçeğe uygun değer değişimleri kâr veya zarara yansıtılanlar dışındaki yükümlülüklerin ilk ölçümünde, bunların edinimiyle veya ihracıyla doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de gerçeğe uygun değere ilave edilir.
İşletme, aşağıdakiler dışında kalan tüm finansal yükümlülüklerini sonraki muhasebeleştirmede itfa edilmiş maliyetinden ölçülen olarak sınıflandırır:
(a) Gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler: Bu yükümlülükler, türev ürünler de dâhil olmak üzere, sonraki muhasebeleştirmede gerçeğe uygun değerinden ölçülür.
(b) Finansal varlığın devredilmesi işleminin finansal tablo dışı bırakma şartlarını taşımaması veya devam eden ilişki yaklaşımının uygulanması durumunda ortaya çıkan finansal yükümlülükler: Grup, bir varlığı devam eden ilişkisi ölçüsünde finansal tabloda göstermeye devam ettiği durumda, finansal tabloya buna bağlı bir yükümlülük de yansıtır. Devredilen varlık ve buna bağlı yükümlülük, işletmenin elinde tutmaya devam ettiği hak ve mükellefiyetleri yansıtacak şekilde ölçülür. Devredilen varlığa bağlı yükümlülük, devredilen varlığın net defter değeri ile aynı usulde ölçülür.
(c) TFRS 3’ün uygulandığı bir işletme birleşmesinde edinen işletme tarafından finansal tablolara alınan şarta bağlı bedel: İlk defa finansal tablolara alınmasından sonra, bu tür bir şarta bağlı bedeldeki gerçeğe uygun değer değişimleri kâr veya zarara yansıtılarak ölçülür.İşletme, herhangi bir finansal yükümlülüğü yeniden sınıflandırmaz.
Finansal yükümlülüklerin finansal tablo dışı bırakılması
Grup finansal yükümlülükleri yalnızca Grup’un yükümlülükleri ortadan kalktığında, iptal edildiğinde veya zaman aşımına uğradığında finansal tablo dışı bırakır. Finansal tablo dışı bırakılan finansal yükümlülüğün defter değeri ve devredilen nakit dışı varlıklar veya üstlenilen yükümlülükler dahil olmak üzere ödenen veya ödenecek tutar arasındaki fark, kâr veya zararda muhasebeleştirilir.
Kiralama İşlemleri
Kiracı durumunda Grup
Grup, sözleşmenin başlangıcında bir sözleşmenin kiralama sözleşmesi olması ya da kiralama şartlarını içermesi durumunu değerlendirir. Grup, kısa vadeli kiralamalar (12 ay veya daha az süreli kira dönemi bulunan kiralamalar) ve düşük değerli varlıkların kiralaması haricinde kiracısı olduğu tüm kira sözleşmelerine ilişkin kullanım hakkı varlığı ve ilgili kiralama yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Kiralanan varlıklardan elde edilen ekonomik faydalarının kullanıldığı zamanlama yapısını daha iyi yansıtan başka bir sistematik temelin bulunmaması durumunda bu kiralamalar için Grup, kira ödemelerini kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile faaliyet gideri olarak muhasebeleştirir.İlk muhasebeleştirmede kiralama yükümlülükleri, sözleşme başlangıç tarihinde ödenmemiş olan kira ödemelerinin kiralama oranında iskonto edilip bugünkü değeri üzerinden muhasebeleştirilir. Bu oranın önceden belirtilmemiş olması halinde Grup, kendi tespit edeceği alternatif borçlanma oranını kullanır.
Kiralama yükümlülüğünün ölçümüne dâhil edilen kira ödemeleri aşağıdakilerden oluşur:
sabit kira ödemelerinden (özü itibarıyla sabit ödemeler) her türlü kiralama teşviklerinin düşülmesiyle elde edilen tutar;
bir endeks ya da orana bağlı olan, ilk ölçümü kiralamanın fiilen başladığı tarihte bir endeks veya oran kullanılarak yapılan değişken kira ödemeleri;
kiracı tarafından kalıntı değer teminatları altında ödenmesi beklenen borç tutarı;
kiracının ödeme seçeneklerini makul bir şekilde uygulayacağı durumlarda ödeme seçeneklerinin uygulama fiyatı ve
kiralama döneminde kiralama iptal hakkının bulunması halinde kiralama iptalinin ceza ödemesi.
Kiralama yükümlülüğü, konsolide finansal durum tablolarında ayrı bir kalem olarak sunulmaktadır. Kiralama yükümlülükleri sonradan kiralama yükümlülüğü üzerindeki faizin yansıtılması için net defter değeri arttırılarak (etkin faiz yöntemini kullanarak) ve yapılan kira ödemesini yansıtmak için net defter değeri azaltılarak ölçülür. Grup, aşağıdaki durumlarda kira yükümlülüğünü yeniden ölçer (ve ilgili kullanım hakkı varlığı üzerinde uygun değişiklikleri yapar).
Kiralama dönemi veya bir satın alma seçeneğinin uygulanmasının değerlendirilmesinde değişiklik meydana geldiğinde revize iskonto oranı kullanılarak revize kira ödemeleri iskonto edilerek kiralama yükümlülüğü yeniden ölçüldüğünde.
Endeks, oran üzerindeki değişiklikler veya taahhüt edilen kalıntı değerdeki beklenen ödeme değişikliği nedeniyle kira ödemelerinde değişiklik meydana geldiğinde ilk iskonto oranı kullanılarak yeniden düzenlenmiş kira ödemelerinin iskonto edilip kiralama yükümlülüğü yeniden ölçüldüğünde (kira ödemelerindeki değişiklik değişken faiz oranındaki değişiklikten kaynaklanıyorsa revize iskonto oranı kullanılır).
Bir kiralama sözleşmesi değiştirildiğinde ve kiralama değişikliği ayrı bir kiralama olarak muhasebeleştirilmediğinde revize iskonto oranı kullanılarak revize kira ödemeleri iskonto edilip kiralama yükümlülüğü yeniden düzenlenir.
Grup, finansal tablolarda sunulan dönemler boyunca bu tür bir değişiklik yapmamıştır.
Kullanım hakkı varlıkları, karşılık gelen kiralama yükümlülüğünün, kiralamanın fiilen başladığı tarihte veya öncesinde yapılan kira ödemelerinin ve diğer doğrudan başlangıç maliyetlerinin ilk ölçümünü kapsar. Bu varlıklar sonradan birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü zararları düşülerek maliyet değerinden ölçülmektedir.
Grup bir kiralama varlığını demonte etmek ve ortadan kaldırmak, varlığın üzerinde bulunduğu alanı restore etmek ya da kiralama koşul ve şartlarına uygun olarak ana varlığı restore etmek için gerekli maliyetlere maruz kaldığı durumlarda TMS 37 uyarınca bir karşılık muhasebeleştirilir. Bu maliyetler, stok üretimi için katlanılmadıkları sürece ilgili kullanım hakkı varlığına dâhil edilir.
Kullanım hakkı varlıkları, ana varlığın kiralama süresi ve faydalı ömründen kısa olanına göre amortismana tabi tutulur. Kiralamada ana varlığın sahipliği devredildiğinde ya da kullanım hakkı varlığının maliyetine göre Grup, bir satın alma seçeneğini uygulamayı planladığında ilişkili kullanım hakkı varlığı, ana varlığın faydalı ömrü üzerinden amortismana tabi tutulur. Amortisman, kiralamanın fiilen başladığı tarihte başlar. Kullanım hakkı varlıkları, konsolide finansal durum tablosunda ayrı bir kalemde sunulur.
Grup, kullanım hakkı varlıklarının değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığını belirlemek için TMS 36 standardını uygular ve tüm belirlenen değer düşüklüğü zararlarını, ‘Maddi Duran Varlıklar’ politikasında belirtildiği üzere muhasebeleştirir.
Bir endeks ya da orana bağlı olmayan değişken kiralar, kiralama yükümlülüğü ve kullanım hakkı varlığının ölçümüne dâhil edilmez. İlişkili ödemeler, bu ödemelere zemin hazırlayan durum veya olayların meydana geldiği dönemde gider olarak muhasebeleştirilir ve kâr veya zarar tablosunda ‘Diğer giderler’ kalemine dâhil edilir.
Kolaylaştırıcı uygulama olarak, TFRS 16 bir kiracıya, kirayla ilişkili olmayan kalemleri ayrı sunmaması ve tüm kiralamaları ve kirayla ilişkili olmayan kalemleri tek bir kiralama sözleşmesi olarak muhasebeleştirmesi konusunda izin vermektedir. Grup, bu kolaylaştırıcı uygulamayı kullanmamıştır. ”
Kiraya veren durumunda Grup
Grup, kiraya veren olarak, kendi yatırım amaçlı gayrimenkullerinin bazılarına ilişkin kiralama sözleşmeleri imzalamaktadır. Grup aynı zamanda perakendecilere ayakkabı ürünlerinin sunumu, müşteri özelleştirmesi ve test aşaması için gerekli donanımları ve Grup tarafından üretilen donanımları kiralamaktadır.
Grup’un kiraya veren konumunda olduğu kiralamalar, finansal kiralama ya da faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Kiralama şartlarına göre tüm mülkiyet riski ve getirilerinin önemli derecede kiracıya devredilmesi halinde sözleşme bir finansal kiralama olarak sınıflandırılır. Diğer tüm kiralamalar faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır.
Grup, aracı kiraya veren konumunda olması durumunda, ana kira ve alt kirayı iki ayrı sözleşme olarak muhasebeleştirir. Alt kira, ana kiradan kaynaklanan kullanım hakkı varlığına ilişkin olarak, finansal kiralama veya faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır.
Faaliyet kiralamalarından elde edilen kira geliri, ilgili kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile muhasebeleştirilir. Faaliyet kiralamasının gerçekleşmesi ve müzakere edilmesinde katlanılan doğrudan başlangıç maliyetleri kiralanan varlığın maliyetine dâhil edilir ve doğrusal yöntem ile kira süresi boyunca itfa edilir.
Kiracılardan finansal kiralama alacakları, Grup’un kiralamalardaki net yatırımının tutarında alacak olarak muhasebeleştirilir. Finansal kiralama geliri, kiralamalara ilişkin Grup’un ödenmemiş net yatırımı üzerindeki sabit dönemsel getiri oranını yansıtmak için muhasebe dönemlerine dağıtılır.
Bir sözleşmenin kiralamaya ilişkin olan ve olmayan unsurlar içermesi halinde Grup, sözleşmede belirtilmiş bedeli her bir unsura dağıtmak için TFRS 15 standardını uygular.
Ticari Borçlar
Grup’un vadeleri genellikle 7 - 30 gün arasında olan ticari ve senetli borçları, faturalanmış mal ve hizmet alımları için gelecekte yapılacak ödemelerin gerçeğe uygun değerini temsil eden tutarlar üzerinden yansıtılmaktadır.
Çalışanlara Sağlanan Faydalar
Türkiye’de kurulu şirketler için:
a) Tanımlanan Fayda Planı
Kıdem tazminatı karşılıkları TMS 19 ‘‘Çalışanlara Sağlanan Faydalar’’a göre aktüer çalışmasına dayanarak yansıtılmıştır. İlişikteki konsolide finansal tablolarda, Grup, kıdem tazminatı karşılığını “Projeksiyon Metodu’’nu kullanarak yansıtmıştır. Profesyonel aktüerler tarafından yapılan değerlendirmelere göre, birikmiş aktüer kazanç veya kayıplar gelir veya gider olarak gelir tablosuyla ilişkilendirilmektedir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, bilanço tarihinde geçerli olan devlet tahvilleri faiz oranı ile iskonto edilerek hesaplanmıştır. Aktüeryal varsayımla gerçekleşen arasındaki fark düzeltmeleri ile aktüeryal varsayım değişikliklerinden doğan aktüeryal kazanç ve kayıplar, oluştukları dönem içinde diğer kapsamlı gelirler olarak özkaynaklara yansıtılır.Bilanço tarihleri itibariyle kullanılan temel aktüer varsayımları aşağıdaki gibidir:
b) Tanımlanan Katkı
PlanlarıŞirket, Sosyal Sigortalar Kurumu’na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Şirket’in, bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır. İlgili primlere ilişkin 31 Aralık 2020 tarihi itibariyle toplam 57.190 TL (31 Aralık 2019 – 45.763 TL) tutarında gider gerçekleşmiştir (Not 31).
Yurt dışında kurulu bağlı ortaklıklar için:
Yurt dışında faaliyette bulunan bağlı ortaklık ve müşterek yönetime tabi teşebbüsler ilgili ülkelerin mevzuatına uygun olarak katkı payı ödemelerini gerçekleştirerek, ilgili döneminde giderleştirmektedir. Sosyal sigortalar primi olarak hem işveren hem de çalışan, çalışan maaşı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda ödeme yapmakta olup, bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır.
